Illustratie Veerle Colle op kunstgras

Waarom ik tegen kunstgras ben.

Tegenwoordig wordt kunstgras als gazon gezien als een “duurzame oplossing voor het milieu”. Er zijn heel wat voordelen aan en wordt aangekondigd als een oplossing voor het watertekort in Vlaanderen. Want het laat regenwater sneller doorstromen.

De gevoelige snaar van kunstgras.

Ik deel al een tijdje mijn onbegrip over kunstgras als gazon op sociale media en het verbaast me elke keer opnieuw hoeveel tegenreactie ik hier op krijg. Blijkbaar is kunstgras een heel gevoelig onderwerp want veel mensen vinden het mooi en gemakkelijk.

Ik ben iemand zonder tuin. Ik kan niet begrijpen dat mensen mét tuin hun stukje grond zo verspillen. Op ‘world clean up day‘ sta ik met vrijwilligers de buurt vrij te maken van plastic afval. Een actie van dezelfde gemeente die plastic producerende matten toelaat in de omgeving. Dweilen met de kraan open. Hier is mijn pleidooi. Op basis van alle argumenten die ik kreeg ben ik zelf op onderzoek gegaan.

Nee, kunstgras is niet goed voor het milieu.

De productie vraagt toch weinig energie?

De energie om kunstgras te produceren wordt vaak vergeleken met de energie die nodig is om grasmatten te leggen. Deze tweede is allesbehalve een duurzame onderneming. Het vraagt veel landbouwgrond, water en transport. Het wordt ook nog eens bewerkt met traagwerkende herbiciden. Dat vertelde Greet Tijskens van Velt eerder aan MO*. Uiteraard vraagt een plastic mat die van een band rolt veel minder energie.

Gelukkig zijn er andere opties voor een grasperk. De organisatie ‘byebyeGrass‘ probeert grasperken te beperken en alternatieven aan te bieden. Bartel Van Riet gaf enkele tips in het programma ‘Van Gils en Gasten’.

Bartel Van Riet stelt zich de vraag of zo’n “mooi afgemaaid gazon” wel nodig is? We leven niet meer in de tijd van Lodewijk XIV. Laat je dus niet vangen door wat volgens anderen “de standaard” is. Want een perfect gazon en plantjes binnen een perkje, vraagt uiteraard veel onderhoud.

Het klopt dat de productie van plastic niet zoveel energie vraagt. Dit argument gebruiken plastic fabrikanten ook vaak. Vergeet niet dat ‘plastic’ een verzamelterm is van vele stoffen en grondstoffen. Over het afbreken en het recycleren van kunstgras wordt nergens wat vertelt. Over de locatie waar de grondstoffen afgehaald worden ook niet.

Er zijn fabrikanten die inmiddels circulair denken en mee zoeken naar een duurzame oplossing. Denk maar aan de flessen van Ecover. Die kunnen, doordat ze uit één soort gerecycleerd plastic bestaan steeds opnieuw gerecycleerd worden. Maar doordat kunstgras multilayers bevatten, kan dat moeilijk verwerkt worden en laat je iets maken dat klaar is voor het containerpark.

Kunstgras gaat toch jaren mee?

Diverse producenten pronken met de lange levensduur voor kunstgras van 15 tot 25 jaar. Dat is nog niet eens een mensenleven. Het duurt duizenden jaren eer plastic vergaan is, dus over een lange levensduur van het bruikbare product is hier geen sprake.

Bovendien vraag ik me nog iets af. Wanneer kunstgras na 25 jaar onbruikbaar is geworden. Wil dit dan zeggen dat het plastic waaruit het bestaat afgesleten is in de natuur? Zijn er minuscule stukjes plastic door de bodem gezakt? Eventueel in ons drinkwater?

Ik heb meerdere bedrijven die kunstgras verkopen gemaild met de vraag hoe dit gras kan ‘afslijten’ en hoe het nadien gerecycleerd wordt. Ik kreeg er van één antwoord: “Normaal gesproken komen er geen microplastics vrij bij slijtage.” Normaal gesproken, dus. Voor mij is dit geen bevestiging.

Kunstgras vangt water beter op, dat is toch goed tegen de klimaatopwarming?

Een belangrijk argument dat ik vaak zie staan is de goede doorlaatbaarheid voor regenwater. Zo kan het sneller door de grond zakken en terecht komen in ons grondwater. We hebben tekorten, dus is het ideaal om te zorgen dat we het kunnen opvangen.

Kunstgras zorgt er echter ook voor dat je stukje tuin sterft. Zodra je plastic matje er ligt, heb je een woestijn gemaakt. Er is geen plaats voor inheemse planten, sommigen noemen dat onkruid, en dieren om zich te nestelen. De biodiversiteit in je tuin is weg. Biodiversiteit is belangrijk, ook voor het klimaat. Hier laat ik even Frank Deboosere de uitleg geven:

Je hebt bij kunstgras toch geen chemicaliën nodig?

In kunstgras groeit en leeft ‘niets’ dus heb je ook geen middelen nodig om ze te bestrijden. In eerste instantie kunnen we ons afvragen of we ze wel moeten bestrijden? In tweede instantie kan je na een minuutje zoeken op internet honderden alternatieven vinden om de zaken die je niet zo leuk vindt milieuvriendelijk te bestrijden.

Dat gaat van inzetten op hun natuurlijke vijanden (Denk aan Bert die in de Zero Waste Podcast vertelt hoe hij egels lokt om slakken te vangen) tot biologische producten of je eigen handen.

Het is niet het kunstgras dat de oplossing is om geen chemicaliën meer te gebruiken. Het is je gezond verstand.

Kunstgras vraagt veel minder onderhoud?

Vraag je eerst even af wat je moet onderhouden. Een tuin met biodiversiteit vraagt veel minder onderhoud, is gezonder voor jezelf en je omgeving en je kan in de schaduw zitten tijdens de hittegolven.

Heb je graag een gezond gazon waar het gras dikker en zachter is en waar het langer groener blijft? Maai het dan af met een grasmaaier met een mulsh-functie. Die vangt het gras niet op, maar maalt het fijn en strooit het over je gazon als natuurlijke mest. Wil je niet veel tijd steken in het maaien van het gras? De automatische robotmaaiers zijn uitgerust met deze functie.

Een grasmaaier vraagt natuurlijk ook energie. Kies daarom voor een elektrische. Wie aangesloten is op een netwerk dat groene stroom levert, zal met groene stroom zijn gazon maaien.

Heb je toch liever géén planten, dan mag je niet vergeten dat ook kunstgras onderhoud vraagt en niet goedkoop is. Zo moet je de blaadjes weg vegen met een soort bezem, want die kunnen schimmel veroorzaken en er zijn geen regenwormen en andere diertjes die ze verwerken. Urine van honden en katten verwijderen wordt plots ook een hele klus. Op warme dagen warmt het gras op. Je kan het afkoelen met water, maar dan heb heb je opnieuw veel water nodig. Bovendien las ik op sommige websites van kunstgras bedrijven dat ze hun klanten aanraden om het “onkruid” te bestrijden met Roundup. Dat willen we toch niet?

De kunstgraswoestijn

Plastic gras

We hebben geen idee welke invloed ons eigen stukje grond kan hebben op de buurt en omgeving. Naast kunstgras zijn er ook een heleboel mensen die stenen of grint aanleggen. Al deze zaken zorgen er voor dat onze aarde minder vruchtbaar wordt en er minder afkoeling is in de zomer. Ze moedigen als het ware de klimaatopwarming alleen maar aan.

We moeten stoppen met aan onszelf te denken. Als jij een boom weg haalt uit je tuin, heeft je buur ook geen schaduw meer en wordt zijn gras dor. Je gazon vervangen door plastic doodt duizenden, misschien wel miljoenen organismen die ons ecosysteem in stand houden. Want 50% van de biodiversiteit bevindt zich onder de grond.

Samenwerking tussen mens en natuur.

Een tuin aanleggen is steeds een strijd tegen de natuur, want deze houdt niet van ‘kale plekken’ en zal altijd overal iets willen laten groeien. Soms heb je ook niet te kiezen: Wanneer je bodem niet geschikt is voor de plant die jij er wil zetten, maar wel voor de inheemse plant, die anderen onkruid noemen, dan zal die tweede altijd winnen. Onderzoek eerst welke soort bodem je hebt voor je er iets wil planten. Op die manier kan je, in samenspraak met de natuur, starten aan een mooie tuin, die je zoveel mogelijk door de natuur laat bewerken. Zo heb jij weinig werk, maar wel een mooie tuin.

Ik geloof in moderne oplossingen waar wetenschap en techniek een rol spelen, maar kunstgras hoort daar absoluut niet bij.

Meer tips over Zero Waste?

Zero waste in de tuin is in deze dagen belangrijker dan ooit! Op mijn website kan je een blog vol ‘Zero Waste’ tips volgen. Ook maakte ik een boek met 366 Zero Waste tips en kan je via mijn Zero Waste Podcast nog meer te weten komen over deze levensstijl.

3 Replies to “Waarom ik tegen kunstgras ben.”

  1. Dank je voor dit prachtige artikel. De exacte info waar ik naar op zoek was nav een discussie met buren van een gelijkvloers appartement naast mij. Zij vinden mijn struiken (vlinderstruik en andere mooie exemplaren) te hoog (1m50 waar ze niets hinder van hebben) en mijn gras slordig (onkruid/maaimeiniet). Ik volg nochtans de principes die het milieu nodig heeft met als gevolg veel vogeltjes, bijtjes en vlinders. Zij hebben daarentegen een prachtig (hum) nepgazon liggen. Via syndicus kreeg ik dus klacht voor mijn voortuin die in evolutie is. Ik kan dus deze info perfect gebruiken. Dus Veerle, doe zo verder! Je bent kei-goed bezig met sensibiliseren. Er is nog veel werk a d winkel bij heel wat mensen. Succes! Ik help mee!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Social Share Buttons and Icons powered by Ultimatelysocial
Instagram
Facebook